De relatie tot de algemene gezondheid.
Steeds meer verschijnen er berichten en publicaties over onderzoeken die uitwijzen dat de mondgezondheid in relatie staat tot de algemene gezondheid. Dat het zo veel invloed heeft op ons welzijn is de reden voor Tandarts.nl om de gepubliceerde kennis eens op een rijtje te zetten.
Het overzicht van de beschikbare kennis zullen we aanpassen wanneer er nieuwe inzichten en informatie ons bekend zijn zodat de site zo actueel mogelijk is.
Verlaagde weerstand
Het afweersysteem, ook wel immuunsysteem genoemd, beschermt ons dag in dag uit tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Daarnaast bestrijdt het immuunsysteem kanker door voortdurend ontspoorde eigen lichaamscellen op te ruimen. Zonder een goed werkend afweersysteem kunnen we niet overleven.
Een ongezonde mond vermindert je weerstand. Dit komt o.a. door een verstoorde balans in de gezonde - en ziekmakende mondbacteriën. En de samenstelling van het speeksel heeft een rol in de spijsvertering. Wanneer de spijsvertering niet goed werkt zullen de benodigde voedingstoffen uit voeding niet kunnen worden opgenomen door het lichaam. Mondflora en darmflora werken samen in de spijsvertering.
Ondervoeding en gewichtsverlies
Wanneer iemand in de mond pijnlijke ontstekingen of kiespijn heeft zal ook de eetlust verminderen wat vervolgens de weerstand ondermijnt. Goed kauwen is van belang voor een goede start van de spijsvertering omdat het speeksel goed vermengt moet worden met het voedsel. Een pijnlijke mond belemmert het goed kauwen. Een pijnlijke mond zal ook de reden kunnen zijn om te kiezen voor ‘makkelijk’ zacht voedsel om het kauwen te vermijden, met dezelfde gevolgen. Gewichtsverlies kan dus duiden op mondproblemen.
Met dank aan professor Bruno Loos (ACTA) en de Universiteit van Nederland
Hart- en vaatziekten
Uit onderzoek is gebleken dat een slechte mondgezondheid de kans op een hartaanval met 30 tot 40% verhoogt. Bij een chronische- of ernstige tandvleesontsteking kunnen de ziekmakende bacteriën in de bloedbaan terecht komen, wat zou kunnen leiden tot bloedstolsels die een hartinfarct, herseninfarct of beroerte tot gevolg kunnen hebben. Lees voor meer informatie het artikel Hart en vaatziekten en mondgezondheid.
Diabetes Mellitus
Uit onderzoek is gebleken dat diabetes niet alleen invloed heeft op het ontstaan of verergeren van tandvlees- of kaakbotontsteking maar ook andersom. Bij mensen met diabetes die ook ernstige parodontitis hebben kan het moeilijker zijn de diabetes onder controle te krijgen. Ernstige parodontitis kan leiden tot langdurig verhoogde bloedglucosewaarden.
Het goede nieuws is dat er sprake is van tweerichtingsverkeer: het voorkómen en behandelen van gingivitis en parodontitis kan helpen bij het onder controle krijgen van de bloedglucosewaarden. Door de behandeling van parodontitis, waarbij een goede mondhygiëne essentieel is, vermindert de ontsteking. Hierdoor neemt de insulinebehoefte af en dit levert bij mensen met diabetes een verbetering van de bloedglucosewaarden op². Zie voor meer uitleg de pagina over diabetes en de link naar het onderzoek van Wijnand Teeuw en Willem Geerdes.
Dementie
Uit onderzoek is gebleken dat chronische parodontitis mede veroorzaker kan zijn van dementie. Onderzoekers School of Medicine and Dentistry van de universiteit van Central Lancashire hebben monsters van hersenen onderzocht van ouderen met - en zonder dementie. Bij de patiënten met dementie werden restproducten van een bacterie gevonden die duidt op chronische parodontitis. Lees meer bij het artikel over energieke senioren met een gezonde mond.
Aanvullende opmerking van dr. Gert-jan van der Putten, specialist ouderengeneeskunde; ' Met de relatie mondgezondheid en dementie moeten we uiterst voorzichtig zijn. Dementie is een heel breed begrip, er zijn vele soorten van dementie. Ten tweede; er zijn zoveel andere factoren die dementie kunnen veroorzaken. Het is pertinent onjuist dat één factor de oorzaak is van dementie. Wel zijn er andere onderzoeken die aantonen dat er een relatie is tussen parodontitis en eiwitneerslag in de hersenen die mogelijk in verband staan met Alzheimer dementie. Echter, de hoeveelheid eiwitneerslag in de hersenen zegt niets over de aanwezigheid of de ernst van de dementie. Er zijn mensen die veel eiwitneerslag hebben en nauwelijks of geen tekenen hebben van Alzheimer, terwijl er ook mensen zijn met weinig eiwitneerslag maar met veel tekenen van Alzheimer dementie.'
Obesitas
Verschillende onderzoeken van over de hele wereld hebben herhaaldelijk een positieve verwantschap en wisselwerking aangetoond tussen de veel voorkomende parodontitis en obesitas.
Nierfalen
Nierfalen kan het gevolg zijn van ziekten als hoge bloeddruk, diabetes, nierziekten, erfelijke ziekten, medicijngebruik en leefstijl.
Uit onderzoek is gebleken dat wanneer je nierinsufficiëntie heeft, het risico op gebitsproblemen groter is. Je hebt meer kans op cariës (gaatjes) en ontsteking van het tandvlees.
Longontsteking
Er blijkt een relatie te zijn tussen parodontitis en longproblemen. Vooral ouderen en mensen met een beperking hebben vaak een grotere plakmassa op de tanden en tongrug, waarin ook bacteriën huizen die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van een longontsteking. Verhoogd risico op verslikken verhoogd ook de kans op longontsteking.
Keel-, maag- en darmproblemen
Speeksel wordt in de mond gevormd door klieren en is meestal zuur; de PH ligt tussen de 5.5 tot 7.5. Het bevat elektrolyten, slijm, enzymen, eiwitten, antistoffen. Speeksel speelt een belangrijke rol in de vertering van voedsel. De eerste stap is dat het speeksel zich met voeding mengt. Wanneer er niet genoeg speeksel is, kan dit leiden tot een kettingreactie voor de spijsvertering: bij een tekort aan speeksel raken meerdere stappen in de voedselvertering verstoord. Dit kan o.a. darmklachten geven.
Maag- en darmkanker.
In Europa is onderzoek gedaan naar de relatie tussen een goede mondgezondheid en het ontstaan van kanker in het maagdarmkanaal. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat onvoldoende mondzorg en een slechte mondhygiëne het risico op het krijgen van deze vorm van kanker kan verhogen.
Kunstgebit
Het verhoogde risico op het ontstaan van kanker in het maagdarmkanaal geldt niet alleen voor mensen die hun eigen gebit nog hebben, maar ook voor mensen die een kunstgebit dragen. Ook dan blijkt het zeer belangrijk te zijn om de mond goed te verzorgen om zo de mondgezondheid op peil te houden.
Preventief bij grote operaties
Voorafgaand aan operaties is de meest haalbare optimale weerstand van groot belang voor het succes van de behandeling en het verloop van het herstel.
Bij b.v. een niertransplantatie of bij een geplande open-hart operatie wordt vooraf onderzoek naar de mondgezondheid meegenomen. Dan zal bij een bezoek aan de tandarts je mondgezondheid worden beoordeeld en eventuele ontstekingshaarden worden behandeld.
Een gezonde mond voor een gezond leven!
Deze informatie is informatief bedoeld om inzicht te krijgen in mogelijke oorzaken en oplossingen. Deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het medisch advies.
- Artikel gecontroleerd door: Gert-Jan van der Putten
