Stoptober 2: Richard de Leth in gesprek met dr. Wanda de Kanter

Longarts Wanda de Kanter vertelt over het onrecht dat de tabaksindustrie aanricht.

In deze Stoptober zal Tandarts.nl elke week een blog publiceren over het stoppen met roken. Maar ook als je niet rookt zijn de blogs stuk voor stuk interessant, vol kennis en in te passen in elke gezondheidswens dan alleen stoppen met roken. Misschien heb je andere gewoontes en/ of verslavingen die je graag zou willen aanpakken. We hopen dat je veel zult hebben aan deze Stoptober serie! Voor deze blog heeft Richard de Leth toestemming gegeven om de podcast te bewerken tot een samenvatting waarin dr. Wanda de Kanter aan het woord is.

Eerst even voorstellen:

Richard de Leth gaat in zijn OERsterk podcasts (al meer dan 120!) samen met zijn gasten op zoek naar tips voor een beter leven.

Wanda de Kanter is tot 2021 longarts in het Anthonie van Leeuwenhoek ziekenhuis, houdt zich bezig met de ethiek rondom gezondheid en ziekte en voert strijd tegen de tabaksindustrie. In deze link stopcasts! 

Niemand wordt uit vrije wil verslaafd

Wanda: Ik focus mij op het behandelen van patiënten met longkanker en het voorkomen ervan. Roken is even verslavend als cocaïne en heroïne en het is moeilijk om er af te komen. Van alle stoppers valt 95 % terug, zo verslavend is tabak. 80% van de rokers wil wel stoppen maar doet het niet. 87% van de tabaksdoden zijn te voorkomen.

Verslaafd met dank aan de tabaksindustrie

Als kind word je willens en wetens verslaafd gemaakt door de tabaksindustrie. De laatste 60 – 70 jaar heeft de tabaksindustrie met opzet van alles gedaan en stofjes toegevoegd aan tabak om kinderen te verleiden en te verslaven. Het is de eerste sigaret die het kind rookt om het uit te proberen, erbij te horen om vervolgens 20 of 30 jaar later verantwoordelijk te worden gehouden voor ziekte. En dit is zeer onrechtvaardig, zegt Wanda de Kanter. 2 van de 3 kinderen die een keer een sigaret probeert wordt een dagelijkse roker en 2 van de 3 rokers komt hieraan te overlijden. Een kwart van de rokers overlijdt zelfs voor zijn of haar pensioen. Het is verdrietig dat mensen zichzelf de schuld geven of dat anderen jou als roker de schuld geven maar dat is niet terecht, het is de schuld van de tabaksindustrie, de lobbyisten en de overheid (wetgever, regering en kamer). Tabak bevat 60 kankerverwekkende stoffen en is verantwoordelijk voor 16 vormen van kanker, 30 % van hart- en vaatziekten en een deel van dementie. Roken is de grootste oorzaak van blindheid, heeft te maken met reuma en vele andere ziekten.

Een tabaksindustrie die niets toevoegt en alleen mensen kapot maakt hoort niet in de reguliere, legale markt thuis. Het is marktfalen en de enige die er beter van worden zijn de aandeelhouders van de tabaksindustrie.

Er gaan jaarlijks 20.000 mensen dood door de gevolgen van roken. Wereldwijd overlijden er jaarlijks 8 miljoen mensen aan de gevolgen van roken. Ter vergelijking, aan Corona overleden er 8000 mensen in 2020.

Het is ook zeer onrechtvaardig dat juist de mensen met die te maken hebben eenzaamheid, minder geld, minder toekomstperspectief, minder of praktisch zijn opgeleid, mensen met (complexe) problemen en schulden slachtoffer zijn van de tabaksindustrie. Het roken dient dan als vlucht en verdoving voor problemen.

Tabak bevat 60 kankerverwekkende stoffen en is vrij verkrijgbaar!

Wanneer een voedingsmiddel mogelijk een kankerverwekkende stof bevat wordt het direct uit de schappen gehaald en tabak, met 60 kankerverwekkende stoffen blijft gewoon vrij verkrijgbaar!

De belangen van de tabaksindustrie

De tabaksindustrie is machtig en slaan elke aanklacht af. In de tabaksindustrie gaat zoveel geld om dat er ook geld genoeg is voor alle boetes en rechtszaken. Daarnaast sponseren ze goede zaken zoals gratis mondkapjes, sportactiviteiten voor kinderen en zelfs ziekenhuizen. Dit heet greenwashing. Zo heeft de tabaksindustrie als grote sponsor met een enorm budget overal een dikke vinger in de pap!

Waar belangen voor mensen zijn is de tabaksindustrie vertegenwoordigd.

Kinderen beschermen

Kinderen hebben recht op bescherming tegen de tabaksindustrie. Hoe ethisch is het dat tabak nog legaal is met de kennis van nu? Inzichten kunnen ervoor zorgen dat dingen veranderen. Denk aan asbest, dat was heel gewoon om te gebruiken in de bouw. Tot bleek dat asbest kankerverwekkende stoffen bevat werd het verboden en het opruimen ervan met veiligheidsregels omvat. Waarom dan niet met tabak?

Accijnzen flink verhogen is verreweg het effectiefste middel om te voorkomen dat kinderen gaan roken, zodat het voor kinderen onbetaalbaar is om tabak te kopen, dit helpt het streven van een rookvrije generatie maar nee, daar moet eerst onderzoek naar worden gedaan. De financiële belangen zijn blijkbaar te groot om te kiezen voor de volksgezondheid.

Het is misdadig dat sigaretten gewoon in de supermarkt te koop zijn

Bescherming van de burger

De voedsel- en warenwet bepaald wat wel en niet is toegestaan in onze levensmiddelen. De tabakswarenwet heeft andere normen, die gaat uit van de eigen vrije keus om te roken en hiermee wordt de industrie beschermd in plaats van de gezondheid van de mens. Ook al gaat het om een product dat snel zeer verslavend is, zoals de eerdergenoemde cocaïne en heroïne. Van vrije wil is dan er geen sprake meer. Cocaïne en heroïne zijn niet vrij verkrijgbaar de supermarkt, tabak wel.

Mensenrechten en de gezondheid van het kind buiten Nederland.

Ook kinderen in andere landen hebben recht op bescherming. Kinderarbeid en tabak gaan samen, op de plantages waar kinderen de nicotine via de huid binnenkrijgen, de pesticiden waar ze mee in aanraking komen, het maakt de kinderen ziek. Elk kind heeft het recht om op te groeien in gezondheid. Dan hebben we nog het milieu, de plastic soep. Het plastic in de filters, de verpakkingen. Hoeveel redenen zijn er nodig om de tabaksindustrie te stoppen?

Verslaving

Bij tabaksverslaving wordt er onbewust onterecht een positieve lading gegeven aan de sigaret; dat heet een gedachtekronkel: je maakt de waarheid weg, het maakt je zogenaamd rustig, blij of je hebt het verdiend en het is zo heerlijk. Daarnaast is er het Pavlov = gewoonte vormende effect, alles is gekoppeld aan het roken omdat het zo snel in je hersenen komt. Denk bijvoorbeeld aan de liefhebbende moeder die zich uiteindelijk dood rookt. Dat wil een moeder echt niet! De waarheid is weggemaakt, verslaving is zo groot! Ondanks dat men weet dat je kan sterven aan COPD, hart- en vaatziekten en dat roken verantwoordelijk is voor 30% van de kankersterfgevallen rookt men door.

Loskomen van de verslaving

En als alles in het leven aan roken gekoppeld is dan kan je het ook ontkoppelen. Maar dat begint natuurlijk met bewustwording. Als je gaat stoppen moet je voorbereid zijn en alle valkuilen kennen, vooraf bedenken wat je dan moet doen.

Tips van dr. Wanda de Kanter om te stoppen met roken

Het boek Nederland stopt met roken heeft al veel mensen met succes van het roken afgeholpen. Enkele tips uit het boek;

  • Stap 1 is bewustwording. Waarom rook ik? Is het de eenzaamheid, lost het problemen op, ontspant het mij of is het een beloning? En klopt dit ook? Wat zijn de redenen om te stoppen? Is het geld of je gezondheid, de liefde voor je kinderen? Waar ben je bang voor als je stopt, bang om aan te komen?
  • Stap 2: Kijk naar de feiten, helpt roken je echt tegen stress? Nee, het zijn de ontwenningsverschijnselen van het roken die je met de sigaret opheft en ervaart als ontspanning. Mensen die roken zijn meer gestrest dan de niet-rokers. Rokers hebben een hoger adrenalinegehalte, hogere bloeddruk en hartfrequentie.
  • Stap 3: Verheug je op een rijk leven. Het roken houd je ‘leeg’, het is een kostbare vorm van verveling. Als je het omdraait dan hou je geld en tijd over én je hebt meer energie. Degene die dit hebben ervaren gaan ineens weer naar buiten, leuke dingen doen en mensen ontmoeten. Ze worden een gelukkiger mens.
  • Stap 4: Vertel het anderen dat je gaat stoppen en vraag of ze je willen helpen en ondersteunen. Zorg voor een vangnet b.v. een coach, huisarts, praktijkondersteuner, volg een programma dat je ondersteunt. Zorg voor een beloning, een beloning ter vervanging van de sigaret. Dag 3 is de moeilijkste dag van lichamelijke ontwenning, de hunkering duurt elke keer maar 3 minuten en zal uitdoven. Maak een plan wat je dan kan doen. Je bent toch geen kwijlende Pavlov hond? Jij kan kiezen voor een vervanging van de sigaret. Een hunkering duurt maar 3 minuten, wat ga je die minuten doen?

Boeken en hulpprogramma’s voor iedereen

Er zijn verschillende Stoppen met roken programma’s die vaak kosteloos zijn omdat ze uit het basispakket worden vergoed met behoud van je eigen risico.

  • Meedoen en tegelijk met duizenden anderen stoppen? Meld je aan bij Stoptober!
  • Een kosteloos programma van 3 maanden met behulp van een coach succesvol stoppen doe je met een klik op de button! Je krijgt er meer informatie over het programma en vervolgens kan je je aanmelden. 

Button stoppen met roken

Wens van dr. Wanda de Kanter

Mijn wens is dat er een tabaksvrije generatie komt, dat er een wet komt die ervoor zorgt dat aan kinderen geboren na een bepaalt jaar, b.v. na 2017 - die zijn nu 5 jaar, nooit meer sigaretten verkocht mogen worden zodat in 2015, wanneer deze kinderen 18 zijn er een rookvrije generatie is

Verder meer aandacht voor onze kinderen op alle niveaus waardoor beter zicht op het welzijn van de kinderen, want zij zijn de toekomst.

Volgende week

De volgende blog gaat over alle voordelen van het stoppen met roken voor de mondgezondheid, een positief verhaal van Yvonne Kort! Twijfel je nog? Na het lezen van haar blog weet je het zeker! Schrijf je onderaan de site in voor de nieuwsbrief zodat je geen blog hoeft te missen.

Overzicht en links

Boek: Nederland stopt met roken

Boek: Niet roken maar koken, een boek geschreven samen met collega longarts Pauline Dekker is om de strijd tegen de tabaksindustrie te financieren.

Dit artikel is tot stand gekomen naar aanleiding van de OERsterk podcast nummer 43 met de titel:‘Het is misdadig dat sigaretten gewoon in de supermarkt te koop zijn.’

Ben je een dentale zorgverlener? Help je patiënten om te stoppen met roken en zet die gratis widget naar een hulpprogramma op je eigen website! Het is een mooi gebaar.

Artikel auteurs

Richard de Leth

Richard de Leth

Eigenaar OERsterk BV & OERsterk Academy BV

Wanda de Kanter

Wanda de Kanter

Longarts - Voorzitter Rookpreventie Jeugd