zwarte vlekjes op kiezen -- caries of niet -- behandelen of

Author:
Basset
Posted:
za, 08/14/2010 - 10:56
In dit forum vonden we een aantal maal discussies betreffende zwarte vlekjes en het al dan niet een slechte tandarts hebben indien die behandeld zouden worden. Dit fenomeen horen we ook regelmatig bij onze studenten en afgestudeerden master in science in lasers in dentistry overal op de wereld.
Wat is de problematiek: zwarte vlekjes kunnen caries zijn, kan gestopte en geremineraliseerde caries zijn, kan ook kleuropname zijn in poreuzer glazuur maar kan ook beginnende caries zijn. Wat dit laatste betreft is de vraag wil je wachten tot er een relatief groot zichtbaar gat is om te vullen of wil je een vulling ter grote van een kopspeld.

De diagnose van zo een vlekje is met het oog niet eenvoudig, met de sonde kan de ruwheid en eventuele perforatie gevoeld worden en op de rx zijn deze beginnende cariesplekken ( die eerst inwendig zitten en daar evolueren en groter worden. Klassiek volg je deze plekjes dus jaarlijks op.

Een 20 jaar geleden werd aan een Duitse universiteit vastgesteld dat de caries veroorzakende bacterien zelf een specifieke stof afscheiden. Porfirine. Deze stof zend een bepaalde golflengte licht uit als ze aangestraald wordt met een andere specifieke golflengte licht. Dit is fluorescentie, je kan dit vergelijken met phosforesentie. Dit ken je van oude opwindbare horloges waarvan de wijzers s nachts licht geven.

Het uitgezonden licht is rond de de 533 nm. Met een detector kan het gemeten worden. De hoeveelheid licht die gemeten wordt kan omgerekend worden en geeft in zekere mate de bacteriele activiteit onder het zwart vlekje weer. Hiervoor is er op de tandheelkundige markt al zo een 15 jaar een handlasertje op de markt dat de vlek gaat belichten. Het teruggestraalde licht wordt gemeten en een computertje berekend de concentratie van de betreffende stof in het volume tand dat met het lasertje belicht werd. Op deze basis geeft de com puter een getal tussen de nul en de 99. Zo onstaan er drie cijferzones die allen een specifiek advies vertegenwoordigen: niets doen -- fluorbehandeling of ozonbehandeling ( veel gebruikt in duitsland controversieel hier door eerste gebruik door niet bevoegde) -- uitboren en vulling. dit toestel heet diagnodent.

Een gemiddelde tandarts heet een overbehandeling en onderbehandelingspercentage dat rond de 12 percent ligt. Dat betekent dat 12 percent van de gaatjes door lichaambeperking van de mens niet gezien worden en dat 12 percent gaatjes als gaatjes gediagnostiseerd worden terwijl het er geen zijn.

In een basisonderzoek (zie pubmed) werden meer dan 300000 van deze vlekjes visueel gediagnostiseerd/ met rontgenfoto/ daarna met het laser toestelletje. De vlekken met code 60-99 werden allen uitgeboord en na openen werd in 97 percent van deze vlekken inwendig caries vastgesteld die behandelingen rechtvaardigden. Dit betekent dat de onderbehandeling erecduceerd werd van 12 naar 3 percent. Bovendien waren de gaatjes immens kleiner met minder kans op recidief.

Deze toestellen vinden stillaan meer en meer de Nederlandse markt. Ellke tandarts die morgen tijdens de controle dit toestel gaat gebruiken zal dus een percentage van zijn vlekjes die hij vroeger onder controle hield moeten diagnostiseren als te behandelen caries. Als de patient dus 20 van deze vlekjes heeft en er 8 behandeld dient te worden is de tandarts dan plots slecht ??? Dacht het niet.

Spijtig genoeg gebeurt dan een tweede opinie via klassiek onderzoek en gaat het voordeel helemaal verloren. Vele van deze toestellen zien we over de ganse wereld in de kast verdwijnen al de eerste maande na aankoop. Wie de lichamelijke beperkingen van de mens tracht te omzeilen hoeft daar niet voor bestraft te worden door de noemer "slecht"
Lieneke

Ter nuance:

Quot uit http://acmg.umcg.eldoc.ub.rug.nl/FILES/rootTHK/2003/HuysmansMC-Caries/H…

Helaas fluoresceren plaque en tandsteen ook, wat tot verkeerde diagnoses kan leiden. Bovendien is de relatie tussen de aanwezigheid
van die bacterieproducten en cariëslaesieprogressie niet duidelijk. Zo fluoresceren verkleurde laesies sterker, zodat die vaak overschat worden (Cortes et al, 2003). De DIAGNOdent® lijkt daarmee niet geschikt voor
het meten van laesies (Verdonschot en Van der Veen, 2002). Ook de elektrische cariësmeting, die de afgelopen jaren als veelbelovend werd beschouwd, is als kwantitatieve meting té slecht reproduceerbaar om
goed bruikbaar te zijn (Huysmans, 2000).

Quot uit http://www.ntvt.nl/userfiles/image/artikel/pdf/02apr122.pdf

Ten slotte is het lang niet zeker
dat een grensscore die in vitro de beste is, ook de beste
is voor diagnostiek bij een patiënt. In het algemeen is
het immers zo dat een meting niet alleen afhangt van
het instrument, maar ook van de situatie en vaak ook
enigszins van de handelingen van de gebruiker.

Op basis van gepubliceerde onderzoeken kan geconcludeerd
worden dat de DIAGNOdent® een valide instrument
is voor het opsporen van kleine cariëslaesies
in occlusale vlakken. Vooralsnog staat niet vast dat dit
apparaat betere resultaten oplevert dan visuele inspectie.
In combinatie met de goede reproduceerbaarheid
van DIAGNOdent®-metingen is het apparaat echter
geschikt om veranderingen in een cariëslaesie te volgen
en te bepalen of en wanneer interventie noodzakelijk is.
Een in de tijd gestaag toenemende DIAGNOdent®-
meting kan namelijk duiden op cariësprogressie, hetgeen
een indicatie is voor het nemen van cariëspreventieve
maatregelen.

De DIAGNOdent® is commercieel beschikbaar en is
vooral geschikt om kleine, bacteriënbevattende occlusale
cariëslaesies op te sporen en in de tijd te volgen
(‘monitoring’). Dit kan worden toegepast bij het evalueren
van een preventieve behandeling (voedingsadvies,
fluoride- en chloorhexidineapplicatie). De DIAGNOdent
® is wel minder geschikt voor het diagnosticeren
van cariëslaesies in het dentine. Het apparaat onderscheidt
zich in dit opzicht niet van visuele inspectie.

Quot uit
http://www.ntvt.nl/online/index/2002/1/diagnostiek_van_occlusale_cari%C…

De correlatie van de DIAGNOdent®-metingen met de werkelijke diepte van de cariëslaesies was lager dan die van visuele inspectie door waarnemer 1, maar niet lager dan die van waarnemer 2. De correlatie met het glazuurdeel van occlusale cariëslaesies was groter dan met het dentinedeel. De validiteit van de DIAGNOdent® en van visuele inspectie, uitgedrukt in de oppervlakte onder de Receiver Operating Characteristic(ROC)-curve, verschilden niet significant van elkaar. Geconcludeerd wordt dat de validiteit van DIAGNOdent®-metingen niet verschilt van die van de gemiddelde visuele inspectie van waarnemer 1 en 2
za, 08/14/2010 - 12:00 Permalink
Basset

En zo gaan we de bekende weg op. Even dit en niet om te beledigen. In de dentale laser vorsing zijn artikels ouder dan 5 jaar na de publicatie voorbijgestreefd. De generatie diagnodents uit die periode bestaat niet eens meer
Secundum geen enkele van de aangehaalde personen heeft enige studie gedaan en een graad in lasertandheelkunde gehaald. Er loopt in Nederland maar één persoon rond met een master of science in laser dentistry rond en één tandarts student die binnen twee jaar gaat afstuderen.
Het gebruik van diagnodent eist een goede basiskennis van laser licht. Zo worden heel wat van die dingen gebruikt zonder juiste calibratie. De basiskennis van dit apparaat vergt eigenlijk een zesdaagse cursus bij prof Gutknecht in Aaken. Uiteindelijk zijn er omstandigheden waardoor de gemeten resultaten juist omgekeerd geinterpreteerd dienen te worden en de kennis van deze factoren is noodzakelijk. ëén daarvan is het gebruik van polijstpasta.
Op het ogenblik zitten er nog een drietal projecten in de pijplijn betreffende deze materie.
En U mag er van uitgaan dat onze internationale groep zeer neutraal is. De diagnodent en aanverwante is geen kavo ontwikkeling maar een ontwikkeling van de uni van Bruul.

En vergeet één ding niet elk toestel is een hulpmiddel en vervangt niet het gezond verstand op basis met de juiste kennis achtergrond
za, 08/14/2010 - 13:39 Permalink
Chris888

en op de rx zijn deze beginnende cariesplekken ( die eerst inwendig zitten en daar evolueren en groter worden.

...niet te zien?

In een basisonderzoek (zie pubmed) werden meer dan 300000 van deze vlekjes visueel gediagnostiseerd/ met rontgenfoto/ daarna met het laser toestelletje. De vlekken met code 60-99 werden allen uitgeboord en na openen werd in 97 percent van deze vlekken inwendig caries vastgesteld die behandelingen rechtvaardigden. Dit betekent dat de onderbehandeling erecduceerd werd van 12 naar 3 percent.

bij 97% was behandeling gerechtvaardigd en bij 3% niet. Dan is van die groep vlekjes de overbehandeling 3%, of begrijp ik het verkeerd? En dan ook nog 3% van de vlekjes met een code >60. Da's niet 3% van de 300000 vlekjes. Misschien waren het wel precies die vlekjes die zonder toestelletje ook uitgekozen waren om te behandelen, daarover geef je geen info.
Ook niet of de vlekjes met een code <60 inderdaad niet behandeld hadden hoeven worden (want niet open geboord).

Als de patient dus 20 van deze vlekjes heeft en er 8 behandeld dient te worden is de tandarts dan plots slecht ??? Dacht het niet.

Nah ja, er staat tegenover dat er - volgens de stelling dat er gemiddeld bij een tandarts net zoveel over- als onderbehandeling plaats vindt - dan ook 8 plekjes niet behandeld hoeven te worden die zonder gebruik van het toestelletje zouden zijn overbehandeld :smt003
8 van 20 is overigens beduidend meer dan 12%... dus ja, de tandarts was slecht :wink:

PS: ik trek overigens niet de waarde van het diagnosetoestel in twijfel, want daar weet ik als leek niets, maar dan ook helemaal niets vanaf, maar de opgevoerde getallen vind ik weinig overtuigend. Zoals gezegd: te weinig info.
ma, 08/16/2010 - 00:00 Permalink
Basset

Sorry denk dat de redenering even niet klopt. Van de toen 300000 gediagnostiseerde tanden met een waarde door het toestel aangegeven kon bij drie percent van de geboorde elementen ( waarde tussen 60-99 op het toestel) de behandeling uitgesteld worden en het element opgevolgd. Dit betekent in overbehandeling effectief 3 percent versus de 12 percent die gemiddeld visueel. De metingen tussen de nul en de 60 voldoen aan de normen waarbij de visuele controleerder geen behandeling doet. Gezien het hier gaat om systematisch onderzoek in vivo en niet in vitro kan je moeilijk tanden gaan boren waarvan de resultaten komform zijn met gestelde normen (= aanwezige concentratie porphyrine)
De betreffende onderzoeken lopen continu voort en lopen over 8 internationale universtiteiten en een 36 tal privé praktijken. Het aantal elementen loopt ondertussen al in de miljoenen met hetzelfde resultaat. Trouwens de evaluatie wordt nooit door de diagnose steller gedaan maar door 7 van de 8 universiteiten waarmee de behandelaar geen relatie heeft. Zo lopen trouwens alle onderzoeken rond laser ontwikkelingen in de tandheelkunde.

De enige opmerking die je rond deze apparatuur kan stellen is het feit dat de aanwezigheid van porfirine gedetecteerd wordt en dat dit niet altijd betekent dat er nog een actieve bacterie aanwezig is alhoewel de kans wel heel klein is dat dit niet doet. Met andere woorden als je in de straat een brandlucht ruikt en je ben geblinddoekt kan je op basis van de brandreuk niet vastellen of er een brand is of dat er een brand is geweest. Een ervaren brandweerman zal dit waarschijnlijk wel kunnen.

In Uw stelling slecht betekend dit dat in uw ogen 80 percent van de tandartsen slecht zijn. De 12 % onder en onderbehandeling geldt voor de gemiddelde tandarts. Dat betekent niet dat er geen zijn die slechter liggen in dit percentage en ook niet dat er geen zijn boven dit gemiddelde.

Om je lijn door te trekken wanneer volgens U de gemiddelde tandarts met de gemiddelde visuele capaciteiten van een mens slecht is; wat dan ook impliceert dat je dan ook 20 percent slechte autorijders hebt, slechte bakkers, slechte beenhouwers, slechte architecten. Want volgens jouw is het gemiddelde slecht.

De electronica die voor de tandheelkunde ontwikkeld wordt heeft tot doel de zintuiglijke tekorten van de mens deels of volledig te compenseren. Het gezonde verstand vervangt het nooit.

Om onderbehandeling met deze toestellen vast te stellen kom je in een deodontologisch dilema bij in vivo testen. Immers kan je deze tanden niet gaan openboren want er is geen enkele indicatie. Dat zou dan moeten gebeuren op tanden die aan de voorwaarden voldoen en waarvoor extractie voorzien is.

Nogmaals alle electronische apparatuur is een toegevoegd instrument dat met kennis en evaluatie moet gebruilkt worden waarbij alle factoren en parrameters met elkaar vergeleken moeten worden. Was dit niet nodig dan heb je geen tandarts meer nodig maar doet een machine het wel en die maakt dan ook dadelijk zelf de rekening.

Een prototype dat een kroon kan slijpen met minimaal tandverlies is reeds in een vergevorderd stadium, maar dit is niet het item hier

Tot slot: De halfjaarlijkse kontrole laat toe om een groter percentage van deze vlekje te blijven opvolgen ( omslagpunt = 9 maand) bij jaarlijkse controle en meer wordt dit risico om van vlek naar gat te gaan dus groter.

En als verduidelijking werden er effectief 300000 tanden opengeboord die tussen de 60 en 99 lagen
ma, 08/16/2010 - 10:28 Permalink
Basset

Speciaal voor Lienke, want ze heeft gelijk in haar stelling het volgende. Licht valt op een ccd element en wordt gemeten. Je kan een lichtmeter dus ook de diagnodent op twee manieren calibreren (ijken) Je kan dit doen door een standaardsteen te belichten (geleverd met het toestel) maar je kan ook calibreren op een plek gezond glazuur. Op die wijze sluit je dus het fluorescentievermogen van het glazuur uit in de meting.
Plaque en dergelijke moet natuurlijk verwijderd worden.

Louter informatief is dat wanneer je andere golflengten licht zou gebruikenm om de zone aan te stralen men net een omgekeerd effect heeft in fluorescentie (dus minder).

Voor wat laser betreft is het hoog tijd dat deze in het basisopleidingsprogramma wordt opgenomen. dit is momenteel alleen in de Rijksuniversiteit Gent het geval en dan nog als keuze vak. Als vorsers begrijpen we dit wel: lasers zijn duur en de schade aan lasertoestellen is enorm als je ze in handen van öngeschoolden"geeft. Nagenoeg geen enkel universiteit heeft, zelfs niet voor eigen onderzoek, ooit een laser aangekocht. dit verloopt allemaal in bruikleen door de fabricanten. En deze leveren hun nieuwe toestellen eerder uit naar universiteiten met een dentale laser fame. Ik hoop ooit de nodige steun te kunnen krijgen om een 3D simulator te kunnen bouwen zoals die voor conventionele boringen op het Acta aanwezig is. Dit zou een enorme stap voorwaarts kunnen zijn. Maar wat gaan die dingen weer kosten?

Wanneer we de leeftijd van artikels aanhalen heeft dit niet te maken met een minwaarde van oude artikels. Zelfs voor nieuwe artikels zijn we zeer attent. In lowlevellaser therapie blijken 80% van de negatieve onderzoeken typewriter artikels te zijn. Bij berekening van de aangehaalde parrameters bleek immers dat de aangeboden dosis niet eens werkzaam was. In die sector aanvaarden we alleen studies max 3 jaar oud
ma, 08/16/2010 - 10:47 Permalink
Lieneke

Bijzonder dat je weet welke stelling ik heb, terwijl ik die niet heb aangegeven....het bovenstaande was echt slechts ter nuance; niets meer, niets minder.

Ik zit er zelf ook aan te denken om een Diagnodent aan te schaffen omdat rontgenfoto's maken voor een mondhygienist soms lastig is (eerst schriftelijk opdracht hebben, tandarts moet aanwezig zijn etc). Het kostenplaatje komt dan inderdaad om de hoek en toen werd ik wat minder enthousiast. Eerst maar eens hard werken/sparen...
ma, 08/16/2010 - 12:29 Permalink
Maysun

In dit forum vonden we een aantal maal discussies betreffende zwarte vlekjes en het al dan niet een slechte tandarts hebben indien die behandeld zouden worden. Dit fenomeen horen we ook regelmatig bij onze studenten en afgestudeerden master in science in lasers in dentistry overal op de wereld.
Wat is de problematiek: zwarte vlekjes kunnen caries zijn, kan gestopte en geremineraliseerde caries zijn, kan ook kleuropname zijn in poreuzer glazuur maar kan ook beginnende caries zijn. Wat dit laatste betreft is de vraag wil je wachten tot er een relatief groot zichtbaar gat is om te vullen of wil je een vulling ter grote van een kopspeld.
"


Fijn om dit te lezen. Ik denk dat de verwarring ook komt doordat soms niet duidelijk is of het nu om bv een gaatje of een verkleuring gaat. Als patient zie je gewoon vlekjes en denk je dat het wel gaatjes moeten zijn. Ik denk dat de tandarts zonder zo'n apparaatje het beste uit kan leggen dat het als het zo klein is alle bovengenoemde dingen kan zijn en daarom niet elk vlekje acuut behandeling behoeft.
ma, 08/23/2010 - 22:07 Permalink
guidonline

Heb diverse zwarte plekjes gehad en heb er nog steeds een paar. Mijn tandarts houdt ze altijd in de gaten en gaat ze pas behandelen als ze lichter van kleur worden of bruin. In alle van de gevallen was de tand dan ook al gevoelig. Heb nog 2 vlekjes die al jaren lang pikzwart zijn, niet groter worden en ook geen last op leveren. Mijn tandarts laat die lekker ziiten.
do, 05/15/2014 - 10:07 Permalink