Zuren in frisdrank

Author:
Tim Beernink
Posted:
ma, 10/17/2005 - 18:10
Ik doe samen met een vriend van mij een profielwerkstuk over tanderosie. We zijn al bezig met de proeven maar voor ons verslag moeten we ook weten welke zuren uit de (fris)dranken reageren.

We hebben de volgende (fris)dranken gebruikt.
- Coca Cola (volgens mij H3PO4)
- Fanta Orange
- Lipton Ice Tea Sparkling
- Appelsientje, Sinaasappelsap
- Melk
- Koffie
- Water ( reageert niet dus neit van belang)

Dus als iemand wellicht weet welke zuren uit deze (fris)dranken reageren met tandglazuur ( Ca10(PO4)6(OH)2 als ik mij niet vergis) zou ik deze persoon eeuwig dankbaar zijn.
de digitale tandarts

Dat zou toch bij de ingredienten moeten staan?

Overigens maakt het niet zoveel uit vanuit welk zuur de H+ vandaan komt, uiteindelijk blijft het gevolg hetzelfde, namelijk het oplossen van het tandglazuur.

Belangrijk is de hoeveelheid van de H+ionen, dus de PH/zuurgraad, maar misschien nog belangrijker is, hoe snel het speeksel of het oplossende glazuur, het zuur kan neutraliseren (OH+H=H20), m.a.w. de buffercapaciteit...

Naar ik meen is cola vrij makkelijk te neutralisreen vergeleken met bijv. appelsap.
ma, 10/17/2005 - 18:21 Permalink
dj

Incisor heeft gelijk, het is de H+ ofwel het proton dat reageert en dus voor de erosie zorgt. Maar dat is een beetje hypothetisch. De ingredientenlijst is vaak niet erg gedetailleerd, heel ver kom je er niet mee. Veel voorkomende zuren in vruchten zijn:

- citroenzuur, wat veel in citrusprodukten zit
- appelzuur, veel in, wel, appels :roll:
- wijnsteenzuur

In Duitse witte wijnen zit bv ook veel melkzuur. Maar let op: niet alle zuren hebben een naam waar "zuur" achter staat. Alcohol (ethanol) is bv een zuur net als die hele groep stoffen.

Maak niet de fout te denken dat in citrus alleen citroenzuur zit, in appels alleen appelzuur etc. In de meeste vruchten zitten veel meer zuren dan eentje.
ma, 10/17/2005 - 18:40 Permalink
Tim Beernink

Het probleem zit hem in het feit dat ik moet weten welk zuur. Het is namelijk afhankelijk van welk zuur hoe snel het reageert. H3PO4 van de cola reageert bijvoorbeeld sneller dan het zuur dat in Sinaasappelsap zit. Sinaasappelsap heeft een betere bufferfunctie.

Volgens mij heb ik mijn vraag dan ook niet helemaal duidelijk gesteld. Ik wilde namelijk ook de frisdranken gaan titreren met NAOH ( dus kijken hoeveel NAOH je nodig hebt om het zuur op te neutraliseren). I.v.m. met deze proef moet ik dus wel weten zuren er reageren ( dacht ik). Voor het neutraliseren van cola heb je bijv. maar x aantal mol NAOH nodig en bij sinaasappelsap 10x aantal mol NAOH. Of maak ik hier nu ergens een denkfout?

help :o
ma, 10/17/2005 - 18:55 Permalink
Tim Beernink

Welke klas/opleiding? (Helpt me een beetje met hoeveel chemiekennis je hebt).


6 Vwo, profiel natuur en gezondheid met extra scheikunde 2
ma, 10/17/2005 - 20:08 Permalink
Bergie

Misschien kan je door middel van het maken van een titratiecurve erachter komen of je een 1, 2 of 3 waardig zuur getritreerd hebt.

Aan de hand daarvan kan je misschien een (voorzichtige) conclusie trekken met welk zuur je te maken hebt gehad.

Probleem is dan natuurlijk dat cola bijvoorbeeld naast fosforzuur ook citroenzuur bevat als ik me niet vergis. Titreren van cola is zowieso al lastig omdat je met die zwarte kleur zit en dus geen indicator kan gebruiken. Misschien kan je die met norit wegkrijgen maar dat durf ik niet te zeggen.

Succes in ieder geval en laat even weten wat de resultaten zijn.
ma, 10/17/2005 - 20:50 Permalink
Tim Beernink

Misschien kan je door middel van het maken van een titratiecurve erachter komen of je een 1, 2 of 3 waardig zuur getritreerd hebt.

Aan de hand daarvan kan je misschien een (voorzichtige) conclusie trekken met welk zuur je te maken hebt gehad.

Probleem is dan natuurlijk dat cola bijvoorbeeld naast fosforzuur ook citroenzuur bevat als ik me niet vergis. Titreren van cola is zowieso al lastig omdat je met die zwarte kleur zit en dus geen indicator kan gebruiken. Misschien kan je die met norit wegkrijgen maar dat durf ik niet te zeggen.

Succes in ieder geval en laat even weten wat de resultaten zijn.


Het probleem van de indicator of norit is er niet aangezien wij op school gewoon een pH meter hebben die meteen aangeeft wat de pH is.

Maar zou ik er van uit kunnen gaan, dat er enkel zuren in zitten die op de verpakking staan? want anders weet ik nog niet welk zuur ik heb getriteerd.

Is het overigens niet zo dat altijd het sterkste zuur met de sterkste base reageert( in dit geval NAOH)
ma, 10/17/2005 - 20:53 Permalink
dj

Bergie vermeldt iets wat juist is, een titratievcurve daar heb je wel wat aan, het wordt moeiljker met mengels zoals frisdranken.

Nee, je kunt er niet vanuit gaan dat aanwezige zuren op de verpakking staan.

Ja, zo gaat dat, het sterktste zuur reageert met de sterkste base. Feitelijk reageren de OH- en de H+, tot water dus. Water valt ook weer terug uiteen in zuur en base, maar slechts in hele kleine hoeveelheden, te verwaarlozen in vele gevallen, in ieder geval voor de glazuuraantasting.

Maarrrr:
- Denk je dat het zuur waarvan de H+ afkomstig is belangrijk is voor de erosie? Zou dat minder relevant kunnen zijn?
- Hoe werkt buffering? Evenwichtsvergelijking?

PS, op het VWO begreep ik dit ook niet, dat kwam later. Nu ben ik weer een hoop kwijt trouwens, maareuh .. niet alles.
di, 10/18/2005 - 19:17 Permalink
carabelli

Mijn tip is dat je eens een briefje stuurt (of nog beter: een telefoontje plegen) naar de biochemicus Van Nieuw amerongen aan de Vu in Amsterdam. Hij is DE autoriteit op het gebied van tanderosie en zuren in frisdranken, hij heeft er zelfs een boekje over geschreven. Bovenal is het een sypathieke persoonlijkheid en hij zal jullie vast meer kunnen en willen vertellen over frisdranken en erosie. Hij kan jullie zeker vertellen welke zuren en welke processen in jullie geval belangrijk zijn.

En gezien zijn achergrond als biochemicus zal hij jullie zeker kunnen behoeden voor valkuilen omtrent de zuren, want behalve de zuren zijn er nog andere factoren die uiteindelijk de mate van erosie gaan bepalen. Cola bijvoorbeeld staat bekend als de grootste veroorzaker van erosie en dat is ook juist, maar cola is puur vanuit zijn chemische samenstelling gek genoeg niet potentieel de meest gevaarlijke erosie veroorzaker.... Dat zijn drankjes zoals fristi en yogo yogo, deze zijn nl. zuur, zoet (suiker dat later nog eens in zuur wordt omgezet) en ook nog eens een buffer. Waarom dan cola toch de grootste veroorzaker van erosie is ligt in het feit dat je van cola enorme hoeveelheden weg kan werken op een dag, terwijl fristi en yogo yogo zich als drank niet zo toe lenen om met liters per dag naar binnen gewerkt te worden.

Hier nog een link naar een artikel over erosie en thee dat van zijn hand is, er staan ook tabellen in van andere dranken en het geeft jullie misschien wat inzicht in welke processen voor jullie belangrijk zijn:
http://www.ntvt.nl/artikel/?artikel=115&rubriek=1
di, 10/18/2005 - 22:42 Permalink